Alimentatie en samenlevingscontracten zijn twee veelbesproken onderwerpen wanneer het gaat om samenwonen, scheiden of uit elkaar gaan. Terwijl veel mensen bekend zijn met alimentatie in het kader van een huwelijk of geregistreerd partnerschap, ontstaat er vaak verwarring over alimentatieverplichtingen bij een samenlevingscontract. In dit artikel duiken we dieper in de betekenis van een samenlevingscontract, wanneer alimentatie verplicht is en wat de juridische aspecten zijn om op te letten.
Wat is een samenlevingscontract?
Een samenlevingscontract is een overeenkomst tussen twee personen die ervoor kiezen om samen te wonen, zonder te trouwen of een geregistreerd partnerschap aan te gaan. Dit contract legt vast hoe bepaalde zaken worden geregeld, zoals:
- De verdeling van de kosten van levensonderhoud;
- Het eigendom van gezamenlijke en persoonlijke bezittingen;
- Afspraken over bankrekeningen en andere financiële zaken;
- De regeling rondom een eventuele scheiding.
Een samenlevingscontract kan worden opgesteld zonder notaris, maar voor een juridisch bindend document raden veel mensen aan om het contract door een notaris te laten opstellen. Met een notarieel vastgelegd samenlevingscontract heb je namelijk meer zekerheid bij het verdelen van bezittingen of het regelen van alimentatie wanneer jullie uit elkaar gaan.
Is alimentatie verplicht bij een samenlevingscontract?
Alimentatie wordt vaak geassocieerd met een scheiding, maar hoe zit dat als je niet getrouwd bent? Wanneer je een samenlevingscontract hebt, ben je niet automatisch verplicht om alimentatie te betalen als jullie uit elkaar gaan. Bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap geldt namelijk de wettelijke verplichting om elkaar financieel te ondersteunen in geval van een scheiding. Voor samenwonenden zonder trouwakte is die verplichting er niet standaard.
Echter, alimentatie bij een samenlevingscontract kan wél aan de orde zijn als jullie dit expliciet in het contract opnemen. Door alimentatieverplichtingen op te nemen, spreken jullie af dat er een bepaalde mate van financiële ondersteuning moet zijn mocht jullie relatie eindigen. Let op: deze verplichting is alleen geldig als deze schriftelijk en bij voorkeur notarieel is vastgelegd.
Alimentatie opnemen in het samenlevingscontract
Stellen die samenleven kunnen in hun contract afspraken maken over partneralimentatie. Dit biedt financiële zekerheid, zeker als één van de partners aanzienlijk minder verdient of in een financieel afhankelijke positie verkeert (bijvoorbeeld door parttime werk of zorg voor kinderen). Door alimentatie op te nemen in het samenlevingscontract, weten beide partijen wat de verwachtingen zijn bij een breuk.
Wat neem je op in een alimentatieclausule?
Een alimentatieclausule in een samenlevingscontract kan onder meer omvatten:
- Duur van de alimentatieplicht – Hoe lang de partneralimentatie verplicht is na het beëindigen van de relatie.
- Hoogte van de alimentatie – Het bedrag dat de alimentatieplichtige moet betalen.
- Voorwaarden – Specifieke voorwaarden waaronder de alimentatie vervalt, zoals het vinden van een nieuwe partner, een nieuwe baan of andere levensveranderingen.
Zo’n alimentatieclausule kan duidelijkheid verschaffen en voorkomt veel misverstanden en conflicten bij een relatiebreuk.
Hoe zit het met de kinderen?
Wanneer er kinderen betrokken zijn, gelden er andere regels. Ouders zijn namelijk wettelijk verplicht om voor hun kinderen te zorgen, ongeacht hun relatievorm. Dit betekent dat kinderalimentatie ook verplicht is bij het einde van een relatie tussen samenwonenden. In een samenlevingscontract kun je aanvullende afspraken maken over de zorg- en opvoedingstaken, de verdeling van de kosten en de verblijfsregeling voor de kinderen.
Kinderalimentatie is niet optioneel en kan via de rechtbank worden opgelegd, ook als de ouders niet getrouwd waren. De hoogte van de kinderalimentatie wordt doorgaans berekend aan de hand van het inkomen van beide ouders, de zorgverdeling en de specifieke behoeften van het kind.
Wat gebeurt er met alimentatie bij ontbinding van het samenlevingscontract?
Wanneer je besluit uit elkaar te gaan en er een alimentatieafspraak in het samenlevingscontract is opgenomen, blijft deze verplichting gelden volgens de afspraken die jullie gemaakt hebben. Bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap kan de rechter een beslissing nemen over partneralimentatie, maar bij een samenlevingscontract kan dat lastiger zijn. De alimentatieafspraken in het contract gelden als leidraad, maar in de praktijk kan het ingewikkeld zijn om deze juridisch af te dwingen.
Als beide partners akkoord gaan, kunnen de alimentatieverplichtingen via onderling overleg worden aangepast of beëindigd. Dit kan bijvoorbeeld nodig zijn als de financiële situatie van een van de partners significant verandert.
Wat zijn de voordelen van alimentatie in een samenlevingscontract?
Alimentatie opnemen in een samenlevingscontract biedt enkele voordelen:
- Financiële stabiliteit: De partner met een lager inkomen heeft na een breuk financiële zekerheid.
- Duidelijkheid: Door alimentatie vast te leggen, zijn beide partners bewust van hun verantwoordelijkheden.
- Beperking van conflicten: Voorkomt onduidelijkheden en juridische conflicten bij een breuk.
Het opnemen van alimentatie in het contract maakt jullie afspraken officieel en helpt voorkomen dat er na een scheiding juridische discussies ontstaan.
Waar moet je allemaal op letten?
Als je overweegt om alimentatie in een samenlevingscontract op te nemen, zijn er enkele aandachtspunten:
- Juridisch advies – Overweeg om juridisch advies in te winnen. Dit zorgt ervoor dat het contract aan alle wettelijke eisen voldoet en dat beide partijen goed begrijpen wat ze ondertekenen.
- Notariële vastlegging – Een notariële vastlegging maakt het contract juridisch bindend.
- Regelmatige aanpassing – Het is verstandig om het contract regelmatig te herzien, vooral als er grote veranderingen zijn in jullie financiële situatie.
Door aandacht te besteden aan deze punten, zorgen jullie ervoor dat jullie contract up-to-date blijft en past bij jullie situatie.
Hoe nu verder?
Alimentatie en samenlevingscontracten zijn nauw met elkaar verbonden wanneer je financiële afspraken wilt maken bij samenwonen. In tegenstelling tot een huwelijk is alimentatie bij een samenlevingscontract niet automatisch verplicht, maar kun je er zelf voor kiezen om dit op te nemen in het contract. Dit biedt extra zekerheid en kan financiële conflicten voorkomen bij een scheiding. Denk goed na over jullie wensen en laat je eventueel adviseren door een notaris of juridisch expert om tot een goede overeenkomst te komen.
Met een gedegen samenlevingscontract inclusief alimentatieafspraken creëren jullie duidelijkheid en zekerheid voor beide partners.
